شعر سهراب و برگردان انگلیسی آن

 

صدای پای آب   THE WATER’S FOOTSTEPS

اهل کاشانم 

روزگارم بد نیست.

تکه نانی دارم ، خرده هوشی، سر سوزن ذوقی.

مادری دارم ، بهتر از برگ درخت.

دوستانی ، بهتر از آب روان.

I am a native of Kashan

Time is not so bad to me

I own a loaf of bread, a bit of intelligence, a tiny amount of taste!

I possess a mother better than the leaf

Friends, better than the running brook

 

و خدایی که در این نزدیکی است:

لای این شب بوها، پای آن کاج بلند.

روی آگاهی آب، روی قانون گیاه.

And a God who is nearby

Within these gillyflowers, at the foot of yonder lofty oak,

On the stream's awareness, on the plant's law

من مسلمانم.

قبله ام یک گل سرخ.

جانمازم چشمه، مهرم نور.

دشت سجاده من.

من وضو با تپش پنجره ها می گیرم.

در نمازم جریان دارد ماه ، جریان دارد طیف.

سنگ از پشت نمازم پیداست:

همه ذرات نمازم متبلور شده است.

من نمازم را وقتی می خوانم 

که اذانش را باد ، گفته باد سر گلدسته سرو.

من نمازم را پی "تکبیره الاحرام" علف می خوانم،

پی "قد قامت" موج.

I am a Muslim

The rose is my Qebleh

The spring my prayer-carpet

The light, my prayer stone

The field my prostrate place

I take ablution with the heartbeat of windows

Moon flows into my prayer, gently it flows

The rock is visible from behind my prayer

All particles of my prayer are illuminated

I pray when the wind calls for prayer

From the cypress tree’s minaret

I practice my ritual when weeds say God is Greater

When wave raises

کعبه ام بر لب آب ،

کعبه ام زیر اقاقی هاست.

کعبه ام مثل نسیم ، می رود باغ به باغ ، می رود شهر به شهر.

"حجر الاسود" من روشنی باغچه است.

My Ka’ba is beside the brook

My Ka’ba is beneath the acacia

My Ka’ba is lid the breeze, blowing from garden to garden from one town to another town

My Black Stone is light of the garden

اهل کاشانم.

پیشه ام نقاشی است:

گاه گاهی قفسی می سازم با رنگ ، می فروشم به شما

تا به آواز شقایق که در آن زندانی است

دل تنهایی تان تازه شود.

چه خیالی ، چه خیالی ، ... می دانم 

پرده ام بی جان است.

خوب می دانم ، حوض نقاشی من بی ماهی است.

I’m a native of Kashan

I’m a painter

Now and then I build a cage by paint, sell it to you to refresh your heart

With the song of anemone which is imprisoned in it

What a faint dream, What a dream I know

My music is lifeless

I know well, my painting pond contains no fishes

اهل کاشانم 

نسیم شاید برسد 

به گیاهی در هند، به سفالینه ای از خاک "سیلک".

نسیم شاید، به زنی فاحشه در شهر بخارا برسد.

I’m a native of Kashan.

The breeze might go

To a plant in India, to an earthenware from Sialk

The breeze may reach a prostitute in Bokhara city

پدرم پشت دو بار آمدن چلچله ها ، پشت دو برف، 

پدرم پشت دو خوابیدن در مهتابی ، 

پدرم پشت زمان ها مرده است.

پدرم وقتی مرد. آسمان آبی بود،

مادرم بی خبر از خواب پرید، خواهرم زیبا شد.

پدرم وقتی مرد ، پاسبان ها همه شاعر بودند.

مرد بقال از من پرسید : چند من خربزه می خواهی ؟ 

من از او پرسیدم : دل خوش سیری چند؟

My father died before twice migrating swallows

Before twice snows,

Before twice sleeping under the moonlight

The sky was blue when my father died

Unaware my mother jumped from sleep, my sister grew prettier,

When my father died, the constables were all poets

The grocer asked me, “How much melons you want to buy?”

I asked him, “How much is the price of one once of contentment?”l

پدرم نقاشی می کرد.

تار هم می ساخت، تار هم می زد.

خط خوبی هم داشت.

My father used to paint

He used to make tars, played the Tar too

He was a calligrapher

باغ ما در طرف سایه دانایی بود.

باغ ما جای گره خوردن احساس و گیاه،

باغ ما نقطه برخورد نگاه و قفس و آینه بود.

باغ ما شاید ، قوسی از دایره سبز سعادت بود.

میوه کال خدا را آن روز ، می جویدم در خواب. 

آب بی فلسفه می خوردم.

توت بی دانش می چیدم.

تا اناری ترکی برمیداشت، دست فواره خواهش می شد.

تا چلویی می خواند، سینه از ذوق شنیدن می سوخت.

گاه تنهایی، صورتش را به پس پنجره می چسبانید.

شوق می آمد، دست در گردن حس می انداخت.

فکر ،بازی می کرد.

زندگی چیزی بود ، مثل یک بارش عید، یک چنار پر سار.

زندگی در آن وقت ، صفی از نور و عروسک بود،

یک بغل آزادی بود.

زندگی در آن وقت ، حوض موسیقی بود.

Our garden stood on the shadowy side of wisdom

Our garden was the interweaving point of feeling and plants

Our garden was the point where looks Cage and Mirror met

Our garden was perhaps an arc of the green circle of happiness

On that day I was munching the unripe fruit of God in my sleep

I would drink water unphilosophically

I picked up mulberries unscientifically

As soon as the pomegranate cracked hands turned to jets of desire

As soon as the lark sung, the chest burnt from delight

now and then loneliness rubbed its face against the windowpane

desire would come and put its arms around the sense’s neck

thought played

Like looked like a vernal rainfall, a plane tree full of starlings

Life then was a line of light and doll

An armful of liberty

Life then was a pond of music

طفل ، پاورچین پاورچین، دور شد کم کم در کوچه سنجاقک ها.

بار خود را بستم ، رفتم از شهر خیالات سبک بیرون

دلم از غربت سنجاقک پر.

Gradually the baby tiptoed away in the alleys of dragonflies

I packed my things and went to a town of light thoughts

My heart with the alienation of dragonflies

من به مهمانی دنیا رفتم:

من به دشت اندوه،

من به باغ عرفان،

من به ایوان چراغانی دانش رفتم.

رفتم از پله مذهب بالا.

تا ته کوچه شک ، 

تا هوای خنک استغنا،

تا شب خیس محبت رفتم.

من به دیدار کسی رفتم در آن سر عشق.

رفتم، رفتم تا زن،

تا چراغ لذت،

تا سکوت خواهش،

تا صدای پر تنهایی.

I went as to the party thrown by the world

I went to the field of sorrow

To the garden of mysticism

I went to the illuminated veranda of knowledge

I mounted the stairs of religion

To the end of the doubt’s alley,

To the cool air of independence

To the wet night of kindness

I went to visit somebody at the other side of love

I went and went up to the woman

To the lamp of pleasure

To the silence of desire

To the loud voice of loneliness

چیزهایی دیدم در روی زمین:

کودکی دیم، ماه را بو می کرد.

قفسی بی در دیدم که در آن، روشنی پرپر می زد.

نردبانی که از آن ، عشق می رفت به بام ملکوت.

من زنی را دیدم ، نور در هاون می کوفت.

ظهر در سفره آنان نان بود ، سبزی بود، دوری شبنم بود، کاسه داغ محبت بود.

من گدایی دیدم، در به در می رفت آواز چکاوک می خواست 

و سپوری که به یک پوسته خربزه می برد نماز.

I saw many things on earth

I saw a child who sniffed the moon

I saw a gateless cage in which light was fluttering a flight of stairs that love was mounted to the roof of heaven

I saw a woman pounding light in a mortar

At noon there was bread, vegetables, distance of gillyflower in their tables, and a hot bowl of kindness

I saw a beggar who hardly begged for the song of the swallow

And a garbage man who was praying by the skin of a melon

بره ای دیدم ، بادبادک می خورد.

من الاغی دیدم، ینجه را می فهمید.

در چراگاه " نصیحت" گاوی دیدم سیر.

شاعری دیدم هنگام خطاب، به گل سوسن می گفت: "شما"

I saw lambs that were eating balloons

I saw an ass that understood the alfalfa

In the pasturage of advice I saw a well-fed cow

I saw a poet addressing the lily as “your highness”l

من کتابی دیدم ، واژه هایش همه از جنس بلور.

کاغذی دیدم ، از جنس بهار، 

موزه ای دیدم دور از سبزه،

مسجدی دور از آب.

سر بالین فقهی نومید، کوزه ای دیدم لبریز سوال.

I saw a book whose words were all made of crystal a paper made of spring

A museum far from the grass

A mosque far distant from water

I saw the bed of a disappointed theologian, a picture full of questions

قاطری دیدم بارش "انشا"

اشتری دیدم بارش سبد خالی " پند و امثال".

عارفی دیدم بارش " تننا ها یا هو".

I saw a mule loaded with compositions

A camel loaded with an empty basket of advice and proverbs

I saw a scholar loaded with “tanana-ha-yahu”l

من قطاری دیدم ، روشنایی می برد.

من قطاری دیدم ، فقه می برد و چه سنگین می رفت . 

من قطاری دیدم، که سیاست می برد ( و چه خالی می رفت.)

من قطاری دیدم، تخم نیلوفر و آواز قناری می برد.

و هواپیمایی، که در آن اوج هزاران پایی 

خاک از شیشه آن پیدا بود:

کاکل پوپک ،

خال های پر پروانه،

عکس غوکی در حوض

و عبور مگس از کوچه تنهایی.

خواهش روشن یک گنجشک، وقتی از روی چناری به زمین می آید.

و بلوغ خورشید.

و هم آغوشی زیبای عروسک با صبح.

I saw a train transporting light

I saw a train transporting jurisprudence and how heavy it moved?

A train was transporting policies (and how empty it was?)

I saw a train transporting the seeds of water lily and the song of canary

And an airplane whose windowpane at that elevated height

Displayed dust

The hoopoe’s crest

Spots on the butterfly’s wing

A frog’s reflection in the pond

And the passage of a fly in the alley of solitude

I saw the bright desire of a sparrow when she was descending to the ground from the plane tree

And the maturity of sun 

And the beautiful copulation of the doll and down

پله هایی که به گلخانه شهوت می رفت.

پله هایی که به سردابه الکل می رفت.

پله هایی که به قانون فساد گل سرخ

و به ادراک ریاضی حیات،

پله هایی که به بام اشراق،

پله هایی که به سکوی تجلی می رفت.

I saw a flight of stairs leading to the hotbed of lust

To the cellar of alcohol

To the law of rose’s decay

To the understanding of the arithmetic of life

To the rooftops of revelation

To the platform of illumination

مادرم آن پایین

استکان ها را در خاطره شط می شست.

Down below

My mother was washing the cups in the memory of river

شهر پیدا بود:

رویش هندسی سیمان ، آهن ، سنگ.

سقف بی کفتر صدها اتوبوس.

گل فروشی گل هایش را می کرد حراج.

در میان دو درخت گل یاس ، شاعری تابی می بست.

پسری سنگ به دیوار دبستان می زد.

کودکی هسته زردآلو را ، روی سجاده بیرنگ پدر تف می کرد.

و بزی از "خزر" نقشه جغرافی ، آب می خورد.

بند رختی پیدا بود : سینه بندی بی تاب.

The town was visible

The geometric growth of cement, iron, stone

Rooftops of hundreds buses void of pigeons

A florist putting his flowers on sale

A poet tying a swing between two lilac trees

A boy throwing stones at the school wall

A kid spitting on an apricot on his father’s faded prayer carpet

A goat drinking from the Caspian on a map

A clothes-line was visible, an impatient bracelet

چرخ یک گاری در حسرت واماندن اسب،

اسب در حسرت خوابیدن گاری چی ،

مرد گاری چی در حسرت مرگ.

A cartwheel that pined for the horse to stop

The horse pining for the cartman to sleep

The cartman pining for death

عشق پیدا بود ، موج پیدا بود.

برف پیدا بود ، دوستی پیدا بود.

کلمه پیدا بود.

آب پیدا بود ، عکس اشیا در آب.

سایه گاه خنک یاخته ها در تف خون.

سمت مرطوب حیات.

شرق اندوه نهاد بشری.

فصل ول گردی در کوچه زن.

بوی تنهایی در کوچه فصل.

دست تابستان یک بادبزن پیدا بود.

Love was visible, wave were visible,

Snow was visible, friendship too

The word was visible

Water was visible and the reflection of objects in the water

The cool shade of cells in the heat of blood

The wet side of life

East of human inherent sorrow

The season of idling in the alley of woman

Scent of solitude in the alley of seasons

A fan was visible in the summer’s hand

سفر دانه به گل .

سفر پیچک این خانه به آن خانه.

سفر ماه به حوض.

فوران گل حسرت از خاک.

ریزش تاک جوان از دیوار.

بارش شبنم روی پل خواب.

پرش شادی از خندق مرگ.

گذر حادثه از پشت کلام.

The seed’s journey to flowering

The ivy’s journey from house to house

The moon’s journey into the pond

The eruption of the flower of regret from earth

The downpour of young vine from the wall

The rain of dewdrops over the sleep’s bridge

The leap of joy from the swamp of death

The passage of accident from behind word

جنگ یک روزنه با خواهش نور.

جنگ یک پله با پای بلند خورشید.

جنگ تنهایی با یک آواز:

جنگ زیبایی گلابی ها با خالی یک زنبیل.

جنگ خونین انار و دندان.

جنگ "نازی" ها با ساقه ناز.

جنگ طوطی و فصاحت با هم.

جنگ پیشانی با سردی مهر.

The battle of a hole with the pleasing light

The battle of a stair against the long leg of sun

The battle of solitude with a song

The beautiful battle of pears against an empty basket

The bloody battle of pomegranate against the jaws

The battle of Nazi’s against the sensitive plant

The battle of a parrot against eloquence

The battle of a forehead against the coldness of prayer-stone

حمله کاشی مسجد به سجود.

حمله باد به معراج حباب صابون.

حمله لشگر پروانه به برنامه " دفع آفات".

حمله دسته سنجاقک، به صف کارگر " لوله کشی".

حمله هنگ سیاه قلم نی به حروف سربی.

حمله واژه به فک شاعر.

The attack of mosque tiles prostrations

The attack of wind to the ascension of soap bubbles

The attack of army of butterflies with the pest control program

The attack of dragon flies to the row of pipe installers

The attack of reed pens on lead letters

The attack of work ton the poet’s jaw

فتح یک قرن به دست یک شعر.

فتح یک باغ به دست یک سار.

فتح یک کوچه به دست دو سلام.

فتح یک شهر به دست سه چهار اسب سواری چوبی.

فتح یک عید به دست دو عروسک ، یک توپ.

The conquest of century by a poem

The conquest of a garden by a starling

The conquest of an alley by an exchange of salutations

The conquest of a town by three or four wooden horse riders

The conquest of New Near by two dolls and a ball

قتل یک جغجغه روی تشک بعد از ظهر.

قتل یک قصه سر کوچه خواب .

قتل یک غصه به دستور سرود.

قتل یک مهتاب به فرمان نئون.

قتل یک بید به دست "دولت".

قتل یک شاعر افسرده به دست گل یخ.

A ratchet murdered on the mattress in the afternoon

A story murdered on the mouth of the alley of sleep

A sorrow murdered by the command of song

A moonshine murdered by the command of neon light

An oak murdered by the government

A melancholy poet murdered by the snowdrop (gole yakh)l

همه روی زمین پیدا بود:

نظم در کوچه یونان می رفت.

جغد در "باغ معلق " می خواند.

باد در گردنه خیبر ، بافه ای از خس تاریخ به خاور می راند.

روی دریاچه آرام "نگین" ، قایقی گل می برد.

در بنارس سر هر کرچه چراغی ابدی روشن بود.

The entire face of earth was visible

Order walked in the Greek Alley

The bat hooting in the hanging garden

The wind was blowing a sheaf of history’s straws on Kheibar Pass towards east

A boat carrying flowers on the calm Lake Negueen

An eternal lamp was burning at the mouth of each street in Banares

مردمان را دیدم.

شهرها را دیدم.

دشت ها را، کوه ها را دیدم.

آب را دیدم ، خاک را دیدم.

نور و ظلمت را دیدم.

و گیاهان را در نور، و گیاهان را در ظلمت دیدم.

جانور را در نور ، جانور را در ظلمت دیدم.

و بشر را در نور ، و بشر را در ظلمت دیدم.

I saw people

I saw towns

I saw fields and alleys

I saw water, I saw earth

I saw light and darkness

And plants in the light and plants in the darkness

Animals in light, animals in the darkness

And man in the light and man in the darkness